Hep merak ederim. Türkiye'de vizyona giren filmlerin Türkçe isimlerini kim Türkçe'leştiriyor? Büyük ihtimalle
getiren firma'da birileri tabii. Ama nasıl? Oturup filmi izleyip mi karar veriyorlar? E mutlaka! O zaman bazı filmlerde başarılı bazılarında başarısız çevirmeler söz konusu. Söz gelimi
Godfather filmi Türkiye'de hepimizin bildiği gibi "
Baba" olarak gösterime girdi. Godfather kelime anlamı olarak
vaftiz babası anlamına geliyor. (Filmden sonra mafya babası gibi bir anlamı da oldu.) Türkçe'de vaftiz babası diye bir şey yok ama tam olarak da "Baba" anlamına gelmez. En uygunu "
Kirve". Kirve, Kirve II, Kirve III. Hatta daha bir memleketim koksun "
Kirvem".
Neyse bu işin geyik kısmı. (Sanki ciddi bir kısmı olacak gibi...) Geçenlerde vizyona giren
Cloverfield filminin isminin bir karşılığı yok. Bu film dünyada vizyona girmeden aylar önce filmdeki "
şey" konusunda kafalar karıştırıldı. Uzaylı mı, hayalet mi, hayvan mı diye. Onun için filmin ismini bu konuda tüyo verecek bir şey koymadılar. Türkiye'de vizyona giren filmin Türkçe adını duysalar herhalde saçlarını yolarlar:
CANAVAR!

Aslında zor iş gibi "Bu filmin adı X olsun!" demek. Her film direk The Good (İyi), The Bad (Kötü) and The Ugly (ve Çirkin) diye çevirilemiyor.
Eternal Sunshine Of The Spotless Mind filmine isim bulan arkadaş gerçekten sıkıntı çekmiştir. Zaten sonunda
Sil Baştan (Xtir et, olm bu işte) demiş kurtulmuş.
Amores Perros filmi de sanki komşu kızına izletip fikri alınmış gibi. "Yaa filmde kırık bir aşk hikayesi var, bir de köpekler falan yaani".
Paramparça Aşklar Köpekler ismi başka şekilde çıkmış olamaz. Film Maksika yapımı ya İngilizce konuşan ülkelerde abartılı bir isimle vizyona girmiş:
Love's a Bitch. Birebir çevirmek bazen kulağa hoş gelmiyor tabii. Mesela "Requiem For a Dream" filmi direk çevirilmiş "Bir Rüya İçin Ağıt" diye ama olmamış diyoruz. Bazıları pek bir şiirsel oluyor film isimlerinin. Mesela "
Lock, Stock and Two Smoking Barrels" filminin kendi içinde filmi anlatan bir özelliği var. Bu sefer görevli arkadaş şair tadında bir çeviri yapmış: "
Ateşten Kalbe, Akıldan Dumana". Ama film komedi filmi. "
The Cider House Rules" filmini çeviren de aynı adam, eminim. Sezercik filmlerini seven bu şair ruh arkadaş bu filmin ismini "
Tanrı'nın Eseri, Şeytanın Parçası" olarak uygun görmüş.
Büyük ihtimalle filmlere bir karizma katmak için film isimleri ile oynuyorlar. Mesela cümle içinde kullanıyorlar. "
Ceket diye bir film var harika'" Yok baba, filmi konfeksiyon üzerine sanarlar tutmaz bu isim. Filmi izledim, adam çıldırıyor.
Çıldırış diyelim. Bugünlerde vizyona giren
Noctruna (Noktrün) isimli gayette karizma duracak birebir şekliyle çevirmediler. Filmin adı
Geceler Ve Pisilerolarak huzur bulmuş.
Bir de memleketimde daha vizyona girmeyen korsan filmleri isimlendirenler var ki o konuya hiç girmeyelim.
Yazının sonunda iki dileğim var. Birincisi bu film isimlerini
Türkçeleştiren herhangi bir zâtla muhattap olmak ikincisi de sizlerden, benim bu yazıda bahsetmeyi unuttuğum akıllara zarar film isimlerini paylaşmanız. Yoksa, çocuk ölür.
Kaynak:
http://www.dergi.biz/yazi/Sinema-filmlerini-isimlendirme-merkezi/