Translators often face an uphill battle from misinformed clients who have misconceptions about translators and the translation profession. Many times translators have to educate the clients about the industry in order to debunk the myths that seem to keep on circulating year after year.
I've put together a list of 10 of the various myths I've encountered in my work as a translator. I hope you enjoy them. Maybe you can use them as educational tools for helping your clients understand what you do as a translator.
1. Translators are just people who can speak two or more languages.
This is one of the most prolific myths circulating outside the translation industry. Merely knowing two languages does not mean that a person can translate with those languages. Translation is so much more and non-translators are often perplexed by this fact.
2. Translators can translate any subject matter as long as the material is in a language they know.
Good translators will specialize in only a few different (but oftentimes) but related areas. This allows them to keep up-to-date on changes in their industry and keeps them abreast of current trends. Inexperienced (or bad translators) will often say they can translate anything thrown at them.
3. Translating from one language to another (i.e. Spanish to English) is the same as translating in the reverse direction (i.e. English to Spanish).
There are translators that can do a good job translating in both directions; however, the number of translators that can do this is not very high. Clients often think that translating is the same no matter which direction the translator is going. Translators have dominant languages and it is usually in the best interest of the translator and client for the translator to translate into his/her dominant language.
4. Translators can produce any translation with little or no turn-around time.
Once again, clients often believe that translation is a simple task that can be accomplished quickly. A good translator will educate the client and let them know that translators need sufficient time to produce a quality product.
5. A native speaker is always a better translator than a non-native one.
This is a myth equal in error to that of #1. Merely being a native speaker of a language does not ensure or guarantee that that person will be able to translate adequately. Translation requires discipline, study, and continual practice. A native speaker of a language does not inherently possess all (or even any) of these qualities. Clients for some reason don't seem to understand this.
6. Translators like it when the client changes their translation after it has been delivered.
After a translator has edited, revised, retranslated, and perfected a translation, do you think he/she wants it to be changed after it's delivered it to the client? Many times, a well-meaning person on the client end will think that the translator has incorrectly translated something in the translation. Nearly 99% of the time, however, their good intentions are ill founded. Not only does the translation quality decrease, but the translator's reputation can also be called into questioned.
7. Only translators who are members of a professional translation organization can translate well.
There are many translators that do an excellent job without ever being members of any organization. These so-called professional organizations are not governing bodies over the worldwide translation industry. They might have a single measure for evaluating translators, but it is what it is: a single evaluation metric. I'd say that a list of satisfied clients from a translator is a far better indication of a translator's competency.
8. Translators can also interpret.
Translation is not interpretation and interpretation is not translation. They are not synonymous. Translation is written material; interpretation is speaking. These are two very different skill sets.
9. Translators like to do free translation work.
Most translators are willing to do pro bono work every once in a while. However, translators are professionals who need to make a living doing their profession. Translation is not a hobby for most translators and it is not right for people to ask translators to freely translate something for them.
10. A good translator will take whatever payment the client is willing to give.
Good translators will have a set price and will not very often deviate from this price. Clients will often try to have translators bid against each other for the lowest price; however, when the price gets too low, a good translator will choose not to take the translation because it will not be worth his/her time. An inexperienced translator (and one that might not be that good) will take whatever the client is willing to pay. In that case, clients get what they pay for.
By Clint Tustison
Spanish Translation Consultant
clint@spanish-translation-help.com
www.spanish-translation-help.com
Source: http://www.kwintessential.co.uk/translation/articles/translation-myths.html
How Do I Become a Translator?
A translator is a person who translates either text or voice from one language to another. There are many different ways one can serve as a translator, from those who translate speech as it is occurring, to those who translate pre-recorded speech for dubbing, to those who translate books and poetry. It can be quite lucrative to become a translator, especially if you are fluent in a language for which there is a high demand. It takes a fair amount of effort to become a translator, as well as a high level of fluency in at least two languages, and often a degree.
Most people choose to become a translator in their native tongue, as they are likely to have a high enough degree of fluency to write or speak in it flawlessly. Your next step is then to decide what language you want to translate from. If you are already fluent in another language, for example if you were raised in a bi-lingual household, then you can simply start there. If you're starting from scratch, you have a longer road ahead of you, but you also have a bit more room to choose the language that will bring you the most lucrative work. Look around in the field you want to become a translator in, and find out where there are large gaps in the marketplace.
At the same time, for most people it makes sense to become a translator in a language where there is a high demand and a high demand growth, not just a lack of translators. For example, while there may be tens of thousands of Mandarin translators, and only a small handful of Cherokee translators, it is still likely that it would be much easier to find work translating from Mandarin than Cherokee. Of course, if there is a language that appeals to you for personal reasons, it may be worth becoming fluent in that, even if the job opportunities may not be as rich.
Once you have acquired your language, you'll want to decide what sort of translation work you want to do. You likely have an innate skill set that predisposes you towards one field or another. For example, to translate written text, you do really need to be able to write well in your native tongue, otherwise the quality of your translations will be sub-par, no matter how fluent you might be. Similarly, many people simply cannot keep track of speech as it is coming at them in a steady stream and they are reciting words back, so working to become a translator for live speech would not be a good job for them.
Many translation jobs don't require a degree, and you may simply be able to get work from the beginning by submitting samples to potential employers. A specialized degree can let potential employers know you have a base set of skills, however, and some organizations offer certification programs in specific fields of translation. If you are interested in doing technical translation, which is a lucrative field, it is a good idea to take classes or read extensively on specific areas you might want to work in, as a good working understanding of the technical language will be crucial to getting jobs and doing them well.Source: http://www.wisegeek.com/how-do-i-become-a-translator.htm
Most people choose to become a translator in their native tongue, as they are likely to have a high enough degree of fluency to write or speak in it flawlessly. Your next step is then to decide what language you want to translate from. If you are already fluent in another language, for example if you were raised in a bi-lingual household, then you can simply start there. If you're starting from scratch, you have a longer road ahead of you, but you also have a bit more room to choose the language that will bring you the most lucrative work. Look around in the field you want to become a translator in, and find out where there are large gaps in the marketplace.
At the same time, for most people it makes sense to become a translator in a language where there is a high demand and a high demand growth, not just a lack of translators. For example, while there may be tens of thousands of Mandarin translators, and only a small handful of Cherokee translators, it is still likely that it would be much easier to find work translating from Mandarin than Cherokee. Of course, if there is a language that appeals to you for personal reasons, it may be worth becoming fluent in that, even if the job opportunities may not be as rich.
Once you have acquired your language, you'll want to decide what sort of translation work you want to do. You likely have an innate skill set that predisposes you towards one field or another. For example, to translate written text, you do really need to be able to write well in your native tongue, otherwise the quality of your translations will be sub-par, no matter how fluent you might be. Similarly, many people simply cannot keep track of speech as it is coming at them in a steady stream and they are reciting words back, so working to become a translator for live speech would not be a good job for them.
Many translation jobs don't require a degree, and you may simply be able to get work from the beginning by submitting samples to potential employers. A specialized degree can let potential employers know you have a base set of skills, however, and some organizations offer certification programs in specific fields of translation. If you are interested in doing technical translation, which is a lucrative field, it is a good idea to take classes or read extensively on specific areas you might want to work in, as a good working understanding of the technical language will be crucial to getting jobs and doing them well.Source: http://www.wisegeek.com/how-do-i-become-a-translator.htm
Çeviri ödülü verilecek
| 11 Mart 2010 / FRANKFURT TÜRKİYE ve Almanya arasında varılan anlaşmaya göre iki ülke diline çevrilen kitaplara en iyi çeviri ödülü verilecek. |
| Bu yıldan itibaren verilecek ödülün para değeri ise 7 bin 500 Euro olarak açıklandı. Önceki gün Berlin'de biraraya gelen Turizm ve Kültür Bakanı Ertuğrul Günay ile Alman Dışişleri Bakanlığında Kültür'den Sorumlu Devlet Bakanı Cornelia Pieper, ödülün verilmesi için fikir birliğine vardı. Türkçe yazılan kitapların Almanca'ya, Almanca çevrilen kitapların da Türkçe'ye çevrilmesini teşvik amacıyla verilmesi öngörülen ödülün tarihi ise önümüzdeki günlerde açıklanacak. Source: http://www.hurriyet.de/haberler/dunya/525583/ceviri-odulu-verilecek |
Sinema filmlerini isimlendirme merkezi
Hep merak ederim. Türkiye'de vizyona giren filmlerin Türkçe isimlerini kim Türkçe'leştiriyor? Büyük ihtimallegetiren firma'da birileri tabii. Ama nasıl? Oturup filmi izleyip mi karar veriyorlar? E mutlaka! O zaman bazı filmlerde başarılı bazılarında başarısız çevirmeler söz konusu. Söz gelimi Godfather filmi Türkiye'de hepimizin bildiği gibi "Baba" olarak gösterime girdi. Godfather kelime anlamı olarakvaftiz babası anlamına geliyor. (Filmden sonra mafya babası gibi bir anlamı da oldu.) Türkçe'de vaftiz babası diye bir şey yok ama tam olarak da "Baba" anlamına gelmez. En uygunu "Kirve". Kirve, Kirve II, Kirve III. Hatta daha bir memleketim koksun "Kirvem".
Neyse bu işin geyik kısmı. (Sanki ciddi bir kısmı olacak gibi...) Geçenlerde vizyona giren Cloverfield filminin isminin bir karşılığı yok. Bu film dünyada vizyona girmeden aylar önce filmdeki "şey" konusunda kafalar karıştırıldı. Uzaylı mı, hayalet mi, hayvan mı diye. Onun için filmin ismini bu konuda tüyo verecek bir şey koymadılar. Türkiye'de vizyona giren filmin Türkçe adını duysalar herhalde saçlarını yolarlar: CANAVAR!
Aslında zor iş gibi "Bu filmin adı X olsun!" demek. Her film direk The Good (İyi), The Bad (Kötü) and The Ugly (ve Çirkin) diye çevirilemiyor.Eternal Sunshine Of The Spotless Mind filmine isim bulan arkadaş gerçekten sıkıntı çekmiştir. Zaten sonundaSil Baştan (Xtir et, olm bu işte) demiş kurtulmuş.Amores Perros filmi de sanki komşu kızına izletip fikri alınmış gibi. "Yaa filmde kırık bir aşk hikayesi var, bir de köpekler falan yaani".Paramparça Aşklar Köpekler ismi başka şekilde çıkmış olamaz. Film Maksika yapımı ya İngilizce konuşan ülkelerde abartılı bir isimle vizyona girmiş:Love's a Bitch. Birebir çevirmek bazen kulağa hoş gelmiyor tabii. Mesela "Requiem For a Dream" filmi direk çevirilmiş "Bir Rüya İçin Ağıt" diye ama olmamış diyoruz. Bazıları pek bir şiirsel oluyor film isimlerinin. Mesela "Lock, Stock and Two Smoking Barrels" filminin kendi içinde filmi anlatan bir özelliği var. Bu sefer görevli arkadaş şair tadında bir çeviri yapmış: "Ateşten Kalbe, Akıldan Dumana". Ama film komedi filmi. "The Cider House Rules" filmini çeviren de aynı adam, eminim. Sezercik filmlerini seven bu şair ruh arkadaş bu filmin ismini "Tanrı'nın Eseri, Şeytanın Parçası" olarak uygun görmüş.
Büyük ihtimalle filmlere bir karizma katmak için film isimleri ile oynuyorlar. Mesela cümle içinde kullanıyorlar. "Ceket diye bir film var harika'" Yok baba, filmi konfeksiyon üzerine sanarlar tutmaz bu isim. Filmi izledim, adam çıldırıyor.Çıldırış diyelim. Bugünlerde vizyona giren Noctruna (Noktrün) isimli gayette karizma duracak birebir şekliyle çevirmediler. Filmin adı Geceler Ve Pisilerolarak huzur bulmuş.
Bir de memleketimde daha vizyona girmeyen korsan filmleri isimlendirenler var ki o konuya hiç girmeyelim.
Yazının sonunda iki dileğim var. Birincisi bu film isimlerini Türkçeleştiren herhangi bir zâtla muhattap olmak ikincisi de sizlerden, benim bu yazıda bahsetmeyi unuttuğum akıllara zarar film isimlerini paylaşmanız. Yoksa, çocuk ölür.
Kaynak: http://www.dergi.biz/yazi/Sinema-filmlerini-isimlendirme-merkezi/
Neyse bu işin geyik kısmı. (Sanki ciddi bir kısmı olacak gibi...) Geçenlerde vizyona giren Cloverfield filminin isminin bir karşılığı yok. Bu film dünyada vizyona girmeden aylar önce filmdeki "şey" konusunda kafalar karıştırıldı. Uzaylı mı, hayalet mi, hayvan mı diye. Onun için filmin ismini bu konuda tüyo verecek bir şey koymadılar. Türkiye'de vizyona giren filmin Türkçe adını duysalar herhalde saçlarını yolarlar: CANAVAR!
Aslında zor iş gibi "Bu filmin adı X olsun!" demek. Her film direk The Good (İyi), The Bad (Kötü) and The Ugly (ve Çirkin) diye çevirilemiyor.Eternal Sunshine Of The Spotless Mind filmine isim bulan arkadaş gerçekten sıkıntı çekmiştir. Zaten sonundaSil Baştan (Xtir et, olm bu işte) demiş kurtulmuş.Amores Perros filmi de sanki komşu kızına izletip fikri alınmış gibi. "Yaa filmde kırık bir aşk hikayesi var, bir de köpekler falan yaani".Paramparça Aşklar Köpekler ismi başka şekilde çıkmış olamaz. Film Maksika yapımı ya İngilizce konuşan ülkelerde abartılı bir isimle vizyona girmiş:Love's a Bitch. Birebir çevirmek bazen kulağa hoş gelmiyor tabii. Mesela "Requiem For a Dream" filmi direk çevirilmiş "Bir Rüya İçin Ağıt" diye ama olmamış diyoruz. Bazıları pek bir şiirsel oluyor film isimlerinin. Mesela "Lock, Stock and Two Smoking Barrels" filminin kendi içinde filmi anlatan bir özelliği var. Bu sefer görevli arkadaş şair tadında bir çeviri yapmış: "Ateşten Kalbe, Akıldan Dumana". Ama film komedi filmi. "The Cider House Rules" filmini çeviren de aynı adam, eminim. Sezercik filmlerini seven bu şair ruh arkadaş bu filmin ismini "Tanrı'nın Eseri, Şeytanın Parçası" olarak uygun görmüş.Büyük ihtimalle filmlere bir karizma katmak için film isimleri ile oynuyorlar. Mesela cümle içinde kullanıyorlar. "Ceket diye bir film var harika'" Yok baba, filmi konfeksiyon üzerine sanarlar tutmaz bu isim. Filmi izledim, adam çıldırıyor.Çıldırış diyelim. Bugünlerde vizyona giren Noctruna (Noktrün) isimli gayette karizma duracak birebir şekliyle çevirmediler. Filmin adı Geceler Ve Pisilerolarak huzur bulmuş.
Bir de memleketimde daha vizyona girmeyen korsan filmleri isimlendirenler var ki o konuya hiç girmeyelim.
Yazının sonunda iki dileğim var. Birincisi bu film isimlerini Türkçeleştiren herhangi bir zâtla muhattap olmak ikincisi de sizlerden, benim bu yazıda bahsetmeyi unuttuğum akıllara zarar film isimlerini paylaşmanız. Yoksa, çocuk ölür.
Kaynak: http://www.dergi.biz/yazi/Sinema-filmlerini-isimlendirme-merkezi/
Wikipedia Yazım Kurallarından..
Film Türkçe ad ile gösterime girmiş ise madde içinde sözederken bu adı kullanın. Ancak film adı madde içinde ilk geçtiğinde özgün adını özgün dile iç bağlantı vererek gösterin.
- Motosiklet Günlüğü, İspanyolca özgün adı Diarios de motocicleta olan film.
- Betty Blue 1986 yapımı bir Fransız filmidir. Özgün adı Fransızca 37°2 le matin olup "Sabah 37,2 °C" anlamına gelir.
- Ran (Japonca:乱, "kaos", "sefalet")
- Leylekler Uçarken 1957 Sovyetler Birliği yapımı filmdir. Rusça özgün adı Летят журавли (Letyat Zhuravli) dir. İngilizce konuşulan ülkelerde The Cranes Are Flying adı ile gösterime sunulmuştur.
- Son Gerçek 1969 ABD yapımı dramatik dönem filmdir. Özgün adı They Shoot Horses, Don't They? dir. Film daha sonraları TRT Televizyonunda Atları da Vururlar adı ile de gösterilmişti.
- İdam Sehpası 1958 Fransa yapımı dramatik gerilim filmidir. Fransızca özgün adı Ascenseur pour l'échafaud dur. Filmin uluslararası ismi ise İngilizce Elevator to the Gallows dur.
- Vampir Nosferatu 1979 Batı Almanya - Fransa ortak yapımı gotik korku filmidir. Almanca özgün adı Nosferatu: Phantom der Nacht tır (Türkçesi: Nosferatu: Gecenin Hayaleti). İngilizce konuşulan ülkelerde Nosferatu the Vampyre adı ile gösterilmiştir. Filmin Türkçe adı kararlaştırılırken Almanca özgün ismi yerine İngilizce isminin referans alındığı anlaşılmaktadır.
Hospitals turning to medical interpreter hot lines
By ANABELLE GARAY and LINDA STEWART BALL Associated Press Writers © 2010 The Associated Press
DALLAS — Dr. Barton Giessel presses on spots down Maria del Rosario Gomez's back while talking into the speaker of a cordless telephone to ask where it hurts.A man's voice spills out from the phone, posing the question to Gomez in Spanish and then relaying her response in English.
"The pain goes to the left breast," the interpreter on the phone says, as if he were the patient. After her consultation ends, Gomez calls the entire exam a blessing.
The telephone interpreter is part of Parkland Memorial Hospital's growing effort to connect with patients in their own language throughout the facility, from the intake windows, to triage to patient rooms. On-the-spot interpreters are accessible through about 1,000 cordless, headset and dual-handset devices at the Dallas hospital.
It is a trend getting more attention at many other U.S. hospitals, several of which are turning to telephonic or video interpretation services to help supplement their in-house interpreters and bridge the language barriers that might otherwise keep growing numbers of non-English-speaking patients from getting an accurate diagnosis or proper medical attention.
Nationwide, the Census Bureau estimates some 24 million people over the age of 5 speak no or limited English, making it likely many will need language services when they get sick.
Parkland's phones are a response to a 40 percent increase in demand for interpretation services at Parkland over the past two years. There are at least 77 languages, including Spanish, Vietnamese, Korean and Arabic.
The hospital has used tele-interpreting phones on a limited basis for more than a decade and expanded their use last fall, placing the devices in every patient's room.
"It makes a huge difference from a patient perspective," said Jonathan Hirsch, Director of Guest Services and Patient Advocate for Holy Name Hospital in Teaneck, New Jersey. "They understand what care they're getting; they're empowered within the walls of the hospital."
Besides telephone interpreters, Hirsch said Holy Name also uses video interpreters who, by seeing a patient's facial cues and body language, can capture nuances that improve translation of the spoken word.
Hirsch recalled a Korean man referred to Holy Name's oncology group with a reputation for being difficult to treat and resistant to his doctors' orders. Using a video interpreter to assist in their first meeting with their new patient, staffers quickly realized he had no clue what was wrong with him or why his previous doctors wanted to do certain procedures.
By the end of that meeting, Hirsch said the man was on board with the treatment plan his doctors recommended to fight his aggressive cancer.
While no data is available on the number of medical mistakes that happen each year in the U.S. due to language obstacles, health care advocates point to the 1980 misdiagnosis of an 18-year-old South Florida man as a tragic example of what can go wrong.
The young man at first complained of a headache and lost consciousness at his home before being rushed to a Miami-area hospital. It was there that one of his relatives used the word "intoxicado" to describe his condition.
For some Spanish speakers, that word means nauseous. But hospital staff misinterpreted it to mean intoxicated, leading doctors to believe he had overdosed on drugs.
It wasn't until later that doctors discovered he had suffered a brain injury. The mistake left the man quadriplegic and cost those who misdiagnosed him $70 million to settle a resulting lawsuit.
Similar problems have been reported in emergency rooms across the country.
Cindy Choy, 47, of San Francisco, believes language problems she encountered two years ago at a Bay area hospital following a severe asthma attack could have proved deadly.
As she gasped for air in the emergency room, hospital staff tried in vain to explain to Choy, who speaks only Cantonese, that she needed to sign a medical release and other papers before they could treat her. Fortunately, she said, her bilingual ex-husband arrived at the hospital in time to interpret.
"It was a very, very scary situation," she told The Associated Press through an interpreter.
The technological advances that have made trained medical interpreters available to patients by telephone and video have helped narrow the language gap at hospitals like Parkland and Holy Name, but such problems persist at many hospitals and clinics, experts say.
"It's very serious," said Dr. Glenn Flores, a pediatrics professor and expert on language barriers in health care. "Essentially there's been very little progress over the last decade in improving access to language services for people who need them."
One reason is cost, Flores said.
Medical interpreters are specially trained and must be fluent in languages, but also in health care terminology.
On average, Parkland spends at least $160,000 a month for the telephonic interpretation service it receives from Language Line Services, a Monterey, Calif.-based interpretation and translation company, according to Deborah Moore, the hospital's manager of patient relations.
Most hospitals get no public money to reimburse the costs of interpretation services. But those receiving federal funds are required to make sure patients with limited English skills are able to access their services and programs.
Flores said only about 13 states reimburse hospitals for those federally mandated services.
"In states where you have that reimbursement structure, you're much more likely to provide professional interpreters for your patients," Flores said.
Texas, California and New York, which have some of the nation's largest immigrant populations, are among the states that offer no reimbursement to health care providers, he said.
"That's really concerning given that we know it can compromise patient safety and outcomes and, when used, can reduce costs," Flores said.
Source: http://www.chron.com/disp/story.mpl/ap/tx/6901554.html
As Good as Their Words
A translator with an ear for both languages and the skill to move seamlessly between them is essential if a book is to be a success in another language
Publishers and authors in Beijing are making big efforts to write the pages of Chinese history through an increased push to translate Chinese literature.
Penguin Publishing, one of the bigger Beijing-based translators of Chinese fiction into English, has said they will begin doubling their efforts to produce translated Chinese literature for the western market, Jo Lusby, Managing Director of Penguin Publishing in Beijing told METRO.
In the 5 years Penguin Publishing has been operating in China, they have produced more than 20 translated books from six key Chinese authors, but Lusby says they hope to increase the number of Chinese translations two-fold in the coming years, producing between five to eight literary translations a year.
These efforts reflect signs of growing interest amongst western markets for Chinese fiction, and the best way to learn what's on the minds of another culture is by reading its fiction, Lusby said.
"Publishing tends to be a fairly true mirror as to what people are talking about," she said. "Now more than ever, people want to know what's going on in the minds of Chinese people."
But curiosity alone doesn't sell books.
Wolfgang Kubin, a well-known German translator and professor of Sinology at Bonn University in Germany says that more than anything else it's the quality of the translator that makes Chinese Literature sell well in the west.
Kubin, who is best known for his translations of Chinese poetry into German, says that the United States is a much bigger market for Chinese novels than anywhere else.
He attributes the popularity of Chinese fiction in the US to people like the translator, Howard Goldblatt, who is best known for translating the Chinese fiction novel Wolf Totem by Chinese Author Jiang Rong.
He says that it is a combination of understanding both the Chinese language and knowing what the readers want to read that make a translation successful.
"Skilled Translators, like Goldblatt, do not translate in the strict sense of the word," Kubin said. "They are skilled writers whose understanding of the piece allow them to rewrite it while keeping the original meaning."
With a skilled translator, a translated piece can end up reading better in English than it did in the original context, he says. But finding a skilled translator can be a challenge.
Lusby said that a combination of geography and linguistics present the biggest difficulties to finding the right person for the job. Because Penguin employs translators worldwide, it can be very difficult to bridge the gap between the author and the translator, she says.
"Literary translation is not a factory task, it is an art," she said. "And without the translator we don't have a final project."
Translations can take anywhere between five months to a year, depending on the length of the novel and the difficulty of the translation.
Though choosing which works to translate is a less sophisticated process.
"The way we select books to translate is fairly simple - if someone ends up reading a book they like, they suggest it for translation," Lusby said.
But, as with all businesses, Lusby admits that it's not solely about passion.
"It is a very financial viable project, we are not doing this for vanity," Lusby said.
Source: China Daily(By Todd Balazovic )
From: http://english.people.com.cn/90001/90782/90873/6912276.html
Hukuk Dilini Çevirmek: Osmanlıca Terimler mi? Türkçe Terimler mi? Yoksa Her İkisi Birden mi?
Hukuk dili deyince hemen Osmanlıca terimlerin akla gelmesine karşı olduğum gibi, Öz Türkçe karşılıklarına direnmiş Osmanlıca terimlere "soğuk" bakmaya da karşıyım. Bugün artık hukuk dili sandığımız dil, çok değişken. Sadece terimler değil, ifade tarzları da değişiyor: "Mevzuata uygun değil" demek ile "yürürlükteki kurallara aykırı" demek arasında şüphesiz bazı farklar var…Çeviribilim kuramları açıklasın… Dinamik bir süreç bu, sörfünüzü, birbirlerine karşı gelerek önce kabarıp sonra yükselen farklı dalgaların üstünde tutabilmek sizin çevirmenliğinize ve nabız tutma sanatınıza kalmış.
Burada Türkiye'de sürekli tartışılan "Osmanlıca mı Türkçe mi" tartışmasına girmeyeceğim. "Ana"nın diline sahip çıkmak, "baba"nın siyasal hegemonya paradigmasının ötesine taşmayı gerektir. Bence artık soruları "o mu bu mu" diye soracak bir çağda yaşamıyoruz artık. Çünkü "biraz ondan, biraz bundan" ya da "hem o hem bu ama bunun şurasından, onun burasından" çağındayız… O nedenle hukuk dilinde de hem Osmanlıca hem Türkçe demek, önemli olanın "altın orta"yı aramak olduğunu görmek gerekiyor. Hukuk çevirmeni için "hem o hem bu" çok daha uygundur. Çünkü hukukta çeviri salt anlamı değil, hukuksal metnin semantik "buyruğunu" da çevirmeyi gerektirir.
"Pratik" çevirmen, çevirdiği metnin yapısına göre, hangi terimi kullanacağına karar verirken, hukuk dilinin de dönüşüm sürecinde olduğu gerçeğini göz önünde tutmalıdır kanısındayım. Bazen "hukuk dili ağdalı olur" anlayışı içinde özellikle çok eski terimlerin seçildiğine tanık oluyoruz. Çevirmen, iyi bir şey yaptım sanıyor ama bilmiyor ki, o terim artık hukukçular tarafından bile kullanılmıyor. Yalın olarak, sözlüğü açmış, "nasılsa hukuk metni bu, ağdalı olmalı" demiş ve en eski terimi seçmiş.
Yaş almak, kimileri için yalnızca yüzde değil, dilde de "çizgiler" oluşturabiliyor. Belki sorun, yaş sorunu da değil, yalınca iletişim kuramlarının açıklayabileceği bir "ilişki biçimi" sorunu.
Aslında hukuk çevirisinin kanımca en büyük sorunu, terim "kargaşa"sından çok, çevirmenin, içeriği eksik ya da parçalı anlamasından kaynaklanan anlatım sıkıntısı. Bazen metnin "dediğini" çevirebilmek için, "hukuksal olarak ne demek istediğini" bilmek gerekir. Amerikan hukukunda "murder", Alman hukukundaki "mord" değildir, Türkçedeki "insan öldürme", hem "murder" bakımından hem de "mord" bakımından bağlama göre daha eksik ya da daha fazla bir şey anlatabilir. "Punitive damages" kurumu Türk hukukunda yoktur, çevirirken açıklamalı dipnot gerektirir.
Şu sözü çok severim: "While lawyers cannot expect translators to produce parallel texts that are identical in meaning, they do expect them to produce parallel texts that are identical in their legal effect.": Hukukçular çevirmenlerden anlamları aynı olan paralel metinler üretmelerini değil, hukuksal etkileri bakımından aynı paralel metinler üretmelerini beklerler..
Hukuk çevirisi zor iş! Hukuk uygulayıcılarının, özellikle memurların hayli benimsediği "mevzuat", "müktesebat" ve benzerleri gibi yerleşmiş terimler bir yana; günümüzün hukuk dili, daha da Türkçeleşme eğilimi gösterse de "genç" çevirmenin kavramakta güçlük çekebileceği Osmanlıca terimler de varlık ve değerlerini koruyorlar. Öte yandan bir kelimenin, kelime anlamı her zaman hukuksal anlamı demek olmuyor. Şüphesiz Atatürk devrimleri ile başlayan Türk hukuk reformunun hukuk terimleri bile, büyük ölçüde Osmanlıca idi ve Osmanlıca terimlerin anlamını bilmeyen bir hukuk öğrencisi bunları öğrenmek zorundaydı, tıpkı Latince terimleri bilmek zorunda olan bir hekim gibi. Bununla birlikte bugün hukuk dilinde 2000′lerle ivme kazanan ve son Avrupa Birliği uyum paketleri çerçevesinde yapılan yasalarla iyiden iyiye hızlanan başka bir dönüşüm süreci gözleniyor.
Bu süreçte yapılan yeni yasalara, özellikle "Yeni Türk Medeni Kanunu"na, "Yeni Türk Ceza Kanunu"na, "Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu"na ve eskilerinin yerini alan pek çok yeni yasaya bakıldığında, artık Osmanlıca terimlerin yerini Türkçe terimlerin aldığını gözlersiniz. Bir "Borçlar Kanunu"na bakın (henüz yenisi yapılmadı), bir de "Yeni Medeni Kanun"a. İkisi arasında dilsel bakımdan dağlar kadar fark var. Yeni Medeni Kanunu okuyan "medeni yurttaş", şimdi belki de daha rahat anlayacaktır onu.
Teknik yapılarını koruyarak yasaların dilini değiştirmek zor ama hukukta güncel dilin kullanımının, hukuk devleti ilkesinin gerçekleştirilmesi erekleri ile ilişkisi olduğu da açık. Yasaların; uygulanacakları kimselere de bir fikir vermeleri, hiç olmazsa genel olarak anlaşılır olmaları gerektiği kanısındayım. Öte yandan, doksan yaşına ermiş bir kimse "Yeni Medeni Kanunu" anlayabilir ama sadece onsekiz yaşında ise hukuk öğrencisi bile "Borçlar Kanunu"nun dilinden bir şey anlayamaz. Güncel olan, tüm kuşaklar ve her kesim için kapsayıcıdır ama eski dile, sadece meslek insanını hakim olabilir. Gelişim, Türkçeleşme yolunda. Bununla birlikte bu gelişimde kendini korumuş, bir anlamda direnmiş Osmanlıca terimler var. Bunlar çok sayıda ama gitgide azalıyorlar. İşte "mevzuat" da "aslanlar gibi savaşmışlardan" biri. Ama "Şurayı Devlet", "Danıştay'"a direnememiştir, "Temyiz Mahkemesi", "Yargıtay"'a direnememiştir. Müddei Umumi, "Savcı" terimine direnememiştir. Örnekleri çoğaltmak mümkün. "Tazminat" ile "ödence"nin kıran kırana mücadelesi (savaşımı) hala sürmektedir! Yargıç ile hakim arasında da maç başa baş sürüyor… "Yasa", "kanun"a karşı 1-0 önde!
Hukuk dilimiz bugün çok karmaşık bir durumda. Yerleşmiş Osmanlıca terimler de var, yerleşmiş Türkçe terimler de. Dava dilekçesinde, "…..dilerim" diyen avukatlar da var, "…arzederim" diyenler de. İşin daha da ilginç yanı, "iki tip genç hukukçu"nun olması: Birincisi, (karşılığı pekala Türkçe hukuk terimi olarak da bulunan bir) Osmanlıca terim kullanırsa deneyimsizliği anlaşılmayacak, hukukçu olmayanlar kendisine daha çok saygı gösterecekler sanıyor… İkincisi, ya Osmanlıca terimleri öğrenmemiş ya da "etimolojosini" ve "türetme olanaklarını" daha iyi kavradığı sözcükleri kullanırken kendisini daha rahat hissediyor ve doğallıkla, pek çok kimse tarafından daha kolay anlaşılıyor. Müvekkil geldi, avukat konuşuyor:
Avukat: "Eyvah temerrüde düşmüşsünüz siz! Kanuni faiz tahakkuk etmeye başlamış bile…"
Müvekkil: "Öyle mi avukat bey (hanım), bu teme… temer"
Avukat: "Temerrüd"
Müvekkil: "Tabii evet, temerrüd, siz bu sorunu halledebilir misiniz?"
Avukat: "Zor ama bir çaresine bakarız."
Temerrüd sözünü "borcunuzu ödemekte gecikmişsiniz" sözü ile değiştiren avukat, müvekkilinde aynı "saygı"yı yaratamayacaktır! Hele böyle açıkça "borcunu ödememişsin kardeşim" demesi müvekkili "incitebilir bile"! "Eli kanlı müvekkile öyle hemen sen kurbanı öldürmek istedin mi" diye sorulmaz… "Olayda doğrudan kasıt var mıydı yok muydu, ona bakmak lazım" demek, durumu yumuşatır. Bazen siz dilsel şiddet uygularsınız (temerrüd örneği), bazen de "şiddetli durumu", dilsel bir manevrayla yumuşatırsınız! (kastınız var mı yok mu örneği). Bu da dilsel şiddet uygulamalarının ayrı bir boyutu… Hekimler bu oyunları, avukatlardan daha iyi oynuyorlar. Az çok Osmanlıca lafı herkes biliyor, "amma velakin", Latince terimleri ardarda dizip bir de bunun adına "tıp dili" dediniz mi akan sular duruyor.
Oysa meslek insanlarının kendi aralarındaki "konuşmaları" ya da bilimsel makalelerde kullandıkları dil ile örneğin "prospektüslerde" kullandıkları dili ayırmaları gerekirdi. Şüphesiz meslekiçi iletişimde Latince "kısa yoldan" iletişimi sağlayabilir ama birader, senin meslekiçi konuşmanı ben de aynı şekilde öğrenmek zorunda mıyım? Bazı prospektüslerdeki "inhibe eder" (engeller), agregasyon (toplanma), trimester (üç aylık), adolesan (ergen) vb. bir dizi "yabancı" kelime yerine Türkçelerini koymak ne de kolaydır oysa. Ben-hasta ile konuşurken, daha anlaşılır olmaya gayret edemez misin ey prospektüs çevirmeni?!
Ne demek istediğimi en iyi anlatan örnek bir Almanca ilaç prospektüsü ile Türkçe ilaç prospektüsünü karşılaştırmaktır. Ben her durumda Almanca prospektüsleri daha iyi anlarım. Çünkü Öz Almanca kullanmaya gayret eder bunları çevirenler. Almanlar Türklerden daha iyi Latince bilirler oysa. İngilizce prospektüsleri de daha iyi anlarım. Niye? Çünkü bu prospektüsler, bu "tanıtmalık"lar gayet insani ve yaşamsal bir merakla okunur. Prospektüs hastanın derdi için hazırlanmıştır, "doktorun CV'si için büyük ama insanlık için çok küçük bir katkı" olacak bir tebliğ metni değildir. Prospektüsü çeviren bir çevirmenin, efendim tıp dili olsun diye, "belirti" ya da hiç olmazsa "araz" yerine "semptom" demesini hiç de hoş karşılamam. O bağlamda, Türkçesi varsa onu seçmelisiniz, karşılığı yoksa, tabii bir tıp terimi düşünürsünüz. "Benim hukuk dilim", megalomanisi içinde müvekkillere üstünlük taslanmasına da karşıyım. Aramızda konuşuruz, bazen Osmanlıca terim lafı uzatmamızı önler, "short-cut" olur. O ayrı bir konu.
Her şeyden önce "hukuk dili" ile hukukçular arasında yerleşmiş "jargonu da" karıştırmamak gerekiyor. Bir icra dairesi müdürü size "talep aç" diyebilir. Talep açmak, ilgili yere dilekçe ile başvurmak demektir, ama yalnızca icra müdürlerinin jargonunda, çünkü yasalar, "talep açmak" gibi bir kavramdan sözetmez. Çevirdiğiniz romanda bir icra müdürü konuşuyorsa ve artık hangi dilden çeviriyorsanız orada buna benzer bir laf etmişse "talep açmak" ifadesini seçerseniz iyi bir iş çıkarmış olursunuz. Yok, ortada başka bir metin var, o zaman ona göre seçim yaparsınız. Bu noktada kategorik olmaktan çok, amaçsal, işlevsel ve bağlamsal bir değerlendirme yapmak durumundasınızdır.
Yani ortada: 1. Yerleşmiş Osmanlıca terimler var, 2. Artık Osmanlıcaya karşı üstünlük sağlamış Öz Türkçe terimler var, 3. Hukukçuların jargonu var. Bence çevirmen, metnin bağlamına ve işlevine göre bir çözümleme yaparak seçmeli kullanacağı terimi.
Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Türkçe hukuk dilindeki bu başdöndürücü dönüşümü zamanında kavramış ender Hocalardan biriydi. O, hukukçunun pekala, Öz Türkçe terimleri kullanmaya da özen göstermesi gerektiğini savunurdu. Fakat başka bir Hocamız vardı, bir kere sınıfta: "Efendim ben Türk hukuk lisanı ile lakırdı ediyorum, idrak etmemekte neden ısrar edersiniz" demişti de bir kahkaha kopmuştu. Çünkü deniz hukukunda "büyük avarya", "küçük avarya" "konişmento" ve sair terimlerle kafası bulanmış kalabalık, "meseleyi" "haddizatında" hiç mi hiç "idrak" edememişti.
İnternette, hukuk çevirmenlerinin yararlanacağı hoş bir makale var: http://accurapid.com/journal/22legal.htm
Kolaylıklar:) )
Ek Not: Yanlış anlaşılmayı önleme kaygısıile bazı fikirlerimize açıklık getirmek gerekli oldu. Bu yazıda, "özellikle mesleki ortamlarda ve meslektaşlar arasında mesleki terimler kullanılmasın" demedik. Zaten metin içinde bulunan "…Oysa meslek insanlarının kendi aralarındaki "konuşmaları" ya da bilimsel makalelerde kullandıkları dil ile örneğin "prospektüslerde" kullandıkları dili ayırmaları gerekirdi…" vb. açıklamalar da buna işaret ediyor. Öte yandan, bugün Yeni Medeni Kanunun diline bakacak olursak, eskiden belirli bir müesseseyi anlatan bir terimin yerini yeni bir terimin alabildiğini ve şimdi o terimin ardında "müesseseleşme" yaşanacağını tahmin etmek zor olmasa gerek. Biz, "temerrüd" vs. gibi terimler kullanılmasın, meslek insanları günlük dil ile konuşsun her zaman demiyoruz. Bizim anlatmaya çalıştığımız şu:
1. Meslekten olmayanlarla kurulacak iletişimde bu gibi terimlere az çok, mümkün mertebe açıklık getirilmeli. Şüphesiz oturup müvekkile temerrüd kuramı anlatacak değiliz ama herkesin, en az bizim kadar anlayış ve görüş sahibi olabileceğini, uygun bir dille anlatılırsa orta zeka ve bilgi, görgü düzeyindeki müvekkillerle samimi ve eşit iletişim düzlemi yaratabileceğimizi teslim etmek zorundayız.
2. Mesleki ortam ve meslektaşlarla iletişim düzlemi başka, hukuk ve tıp gibi toplumun her kesiminden insanı, herkesi yaşamsal olarak ilgilendiren mesleklerde kullanılan dilin meslekten olmayanlar tarafından da (şüphesiz her durumda değil ama) en azından genel olarak, az çok anlaşılmasını sağlamaya gayret etmemizin gerekli olması başkadır. Bırakınız avukatın ya da hekimin aydınlatma yükümlülüğü çerçevesindeki mesleki zorunluluğu, bu bir etik kuraldır. Şüphesiz mesleki ortamlarda, meslektaşlar arasında, kongrelerde, dava sırasında, dilekçelerde vb. durumlarda bir mesleğin geleneksel terminolojisini kullanmak, kuram ve uygulamanın ortaya koyduğu dilsel olanaklardan yararlanmak gerekir.
"Hearsay evidence" konusu ilginç bir örnektir. "Hearsay" gündelik dilde dahi "dedikodu" anlamına gelmez. Hearsay, "bir kimsenin söyledikleri hakkında ikinci bir kişiden duyduklarını aktaran üçüncü kişinin aktardığı demektir ve dedikodudan önemli bir farklı vardır. O fark, dedikodunun, ikinci kişinin, birinci kişiden duyduğunu üçüncüsüne aktarmasıdır ki ceza soruşturmasında tanıklık kurumu, eğer birisi bir başkasının kendisine söylediği sözler hakkında tanıklık yapıyorsa "dedikodu"dan başka bir şey de değildir aslında. Yani dedikodu, "hearsay"den daha değerli bir delildir. En azından ABD'nden Hocamız, uluslararası ceza hukuku yargıcı Theodor Meron, bize böyle bir espri yapmıştı bir zamanlar:) Şaka bir yana, hearsay'in ne olduğunu müvekkile anlatmakla, mesleki iletişimde kullanmak ayrı ayrı şeyler. Yine, bir terim ilelebet müessese olarak kalmak zorunda da değil. Yarın başka bir terim gelir, ardına katar başka br müesseseyi, biz de onu kullanıyor oluruz…
Çevirmensiz İz Bırakan Çeviri Olur mu?
Bilimin ve sanatın evrenselleşmesinde, farklı dillere ve kültürlere ait yapıtların farklı farklı dil ve kültürler tarafından alımlanıp yeniden anlamlanmasında çevirinin işlevi o kadar büyük ki. Çevirmenler olmasa idi sayısız bilimsel eserin, romanın, tiyatro eserinin, şiirin, filmin ve benzeri yapıtların dünyalarını tanıyabilmemiz olanaksız olurdu. Çevirmene hakkını teslim etmek, bilim veya sanat yapıtının adı ve yaratıcısının yanında çevirmeninin adını da yaşatmak, sanatı yaşatmanın gereğidir.
Radikal Gazetesi'nde Asuman Kafaoğlu-Büke imzası ile "2009′un İz Bırakan Çeviri Romanları" başlıklı bir yazı yayınlandı. Kafaoğlu-Büke'nin yazısında "2009′un İz Bırakan Çeviri Romanları" ve adı üstünde "çeviri roman" denilince gözlerimiz ister istemez, bu romanlarının çevirmenlerini de aradı. Ama ne yazık ki bulamadık o değerli isimleri bu yazıda (Yazıya Bağlantı).
Yazıda, "2009′un İz Bırakan Çeviri Romanları"nın çevirmenlerin adları neden yok? Bilmem. Bilmem ama bunun düzeltilmesi gerekli ciddi bir ihmal olduğu ortada. Sayın Kafaoğlu-Büke de değerli bir eleştirmen olduğuna göre, bu ihmali davranışı kastetmemiştir büyük bir olasılıkla, kastetmiş olamaz ama kendisi istemeden de olsa olmuş işte bir biçimde. Bizim işimiz yazının yazarının itkelerini sorgulamak değil, gözümüze çarptığı haliyle yazıdaki önemli bir eksikliği vurgulamak.
Çevirmen meslektaşımız Yeliz Kara, yukarıda belirttiğimiz yazıda sözü edilen kitapların çevirmenlerini tek tek bulmuş internetten. Ellerine, yüreğine, dimağına sağlık. Biz de onun oluşturduğu listeyi, sitemizde yayınlayalım ve Radikal Gazetesi'ne göre "2009′un İz Bırakan Çeviri Romanları"nın, ilk elde "iz bırakabilmesinin" en önemli nedeni olan, yeniden-yaratıcı üretkenlerinin adlarını sayalım:
Saramago/Filin Yolculuğu. Çevirmen: Pınar Savaş.
J. M. Coetzee/Kötü Bir Yılın Güncesi. Çevirmen: Suat Ertüzün
J.M.G. Le Clezio/Açlığın Şarkısı. Çevirmen: Aysel Bora
S. Rushdie/Floransa Büyücüsü. Çevirmen: Begüm Kovulmaz
Isabel Allende/Canım Sevgilim. Çevirmen: İnci Kut
Elsa Morante/Ve Tarih Devam Ediyor. Çevirmen: Nihan Önol
Antoni Casas Ros/Almodovar Teoremi. Çevirmen: Öncel Naldemirci
Eduard Marquez/ Brandes'in Kararı. Çevirmen: İnci Kut
Jodi Picoult/Taş, Kağıt, Makas. Çevirmen: Serkan Göktaş
Jonathan Safran Foer/Aşırı Gürültülü ve İnanılmaz Yakın. Çevirmen: Algan Sezgintüredi
Dave Eggers/Müthiş Dahiden Hazin Bir Eser. Çevirmen: Duygu Günkut
Haruki Murakami/Sahilde Kafka. Çevirmen: Hüseyin Can Erkin
Michel Faber/Günahkar Kırmızı Masum Beyaz. Çevirmen:Emre Erbatur
Jonah Lehrer/Proust Bir Sinirbilimciydi. Çevirmen: F. Burak Aydar
J. M. Coetzee/Kötü Bir Yılın Güncesi. Çevirmen: Suat Ertüzün
J.M.G. Le Clezio/Açlığın Şarkısı. Çevirmen: Aysel Bora
S. Rushdie/Floransa Büyücüsü. Çevirmen: Begüm Kovulmaz
Isabel Allende/Canım Sevgilim. Çevirmen: İnci Kut
Elsa Morante/Ve Tarih Devam Ediyor. Çevirmen: Nihan Önol
Antoni Casas Ros/Almodovar Teoremi. Çevirmen: Öncel Naldemirci
Eduard Marquez/ Brandes'in Kararı. Çevirmen: İnci Kut
Jodi Picoult/Taş, Kağıt, Makas. Çevirmen: Serkan Göktaş
Jonathan Safran Foer/Aşırı Gürültülü ve İnanılmaz Yakın. Çevirmen: Algan Sezgintüredi
Dave Eggers/Müthiş Dahiden Hazin Bir Eser. Çevirmen: Duygu Günkut
Haruki Murakami/Sahilde Kafka. Çevirmen: Hüseyin Can Erkin
Michel Faber/Günahkar Kırmızı Masum Beyaz. Çevirmen:Emre Erbatur
Jonah Lehrer/Proust Bir Sinirbilimciydi. Çevirmen: F. Burak Aydar
Ben de karınca kadrince, sevgili Yeliz Kara'nın listesine bir katkıda bulunmak ve aynı sıra içinde, bu çevirmen meslektaşlarımızı, onlar hakkında sahip olduğum ve ek olarak edinebildiğim bilgilerin kararınca yakından tanıtmak istiyorum. Kimi tanıtımın kaynağı daha ayrıntılı olduğu için burada daha ayrıntılı geçti, kimisi benim sınırlı gözüme çarpan yönleriyle geçti. Her durumda, çevirmenleri ve yaratılarını daha yakından tanımak ve tanıtmak için her öneriye açığım:
Çevirmen Pınar Savaş, Saint Benoit Lisesi ve Boğaziçi Üniversitesi'nden mezun. 1998′den beri İspanyolca ve İngilizce dillerinde çeviriler yapıyor. Daha önce çevirdiği yazarlar arasında Ernesto Sabato, Umberto Eco, Carlos Fuentes, Alice Monroe, Angela Carter ve Juan José Millas sayılabilir (Kaynak: İmge Yayınları, Bağlantı) .
Çevirmen Suat Ertüzün, profesyonel rehberliğin yanı sıra edebiyat dünyamıza kazandırdığı çok sayıda çevirileriyle tanınıyor (Kaynak: İmge Yayınları)… Ertüzün'ün Can Yayınları'ndan çıkan çevirilerinden kaydettiğimiz bir seçki şöyle: Alburquerque (çeviren) Derin Sular (çeviren) Güneş Tutulması (çeviren) Kötü Bir Yılın Güncesi (çeviren) Kukla Ustaları (çeviren), Tanrıların Gözdesi (çeviren), Üç Yaz (çeviren) (Bu seçkiye bağlantı)
Çevirmen Aysel Bora İstanbul'da doğdu. İstanbul Üniversitesi Fransız Filolojisi bölümünü bitirdi. Meydan Larousse'u hazırlayan çevirmen kadrosunda yer aldı. Daha pek çok ansiklopedik yayına katkıda bulundu. Başlıca çevirileri: Suçta Mutluluk, Barbey d'Aurevilly; Küçük Yazı Satıcısı, Daniel Pennac; Aydınlar Üzerine, Jean-Paul Sartre; Şimdi, Nathalie Sarraute; Açınız, Nathalie Sarraute; Bilmemek, Milan Kundera; Roman Sanatı, Milan Kundera; Ölümsüzlük, Milan Kundera; O Aşk, Yann Andréa; Kuşatılmış Yaşamlar, Michel Houellebecq; Gecenin Güne Anlattığı, Jean Echenoz; Sarışın Bombalar, Jean Echenoz; Ölümcül Kimlikler, Amin Maalouf (YKY, Ocak 2000); Renée Vivien'den Kerime'ye Mektuplar, Jean Leproux (YKY, Nisan 2000); Pierre Loti, Gezegen Seyyahı, Alain Quella-Villéger (YKY, Şubat 2002); Bizans Süiti, Rosie Pinhas Delpeuch (YKY, Eylül 2004); (Kaynak Yapı Kredi Yayınları, Bağlantı)
Çevirmen Begüm Kovulmaz, İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. Kipling, Mastretta, Healy, Carter, Burgess gibi yazarların eserlerini çevirdi (Bazı Çevirilerine Bağlantı).
Çevirmen İnci Kut, Ankara Koleji'ni bitirdikten sonra, yüksek öğrenimini 1965 yılında Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi İngilizce Bölümü'nde tamamladı. Madrid'de 1967′de başladığı üç yıllık İspanyolca öğrenimi sonrasında, Varşova Üniversitesi İspanyolca Bölümü'ne devam ederek 1976′da bu bölümün ilk mezunlarından oldu. İspanyol dili üzerindeki çalışmaları sonucu, Türkiye'de İspanyolca öğrenimine katkıda bulunmak amacıyla hazırlayıp yayımladığı ve türlerinin ilki olarak büyük bir boşluğu doldurmuş olan eserleri vardır. Edebi çeviri alanındaki yoğun çalışmaları sonucu İspanya ve çeşitli Güney Amerika ülkeleri edebiyatından 20′den fazla önemli eseri dilimize kazandırmıştır. İspanyolcaya çevirdiği Sait Faik Abasıyanık'ın Son Kuşlar adlı öykü kitabı 1992′de Madrid'te basıldı. Ahmet Adnan Saygun'un Yunus Emre Oratoryosu'nun İspanyolca çevirisini prosodik olarak gerçekleştirdi" (Alıntı: Kitap2.com, Bağlantı).
Çevirmen Nihan Önol da çok sayıda çevirileri ile tanınıyor. Bir "Batılı"nın gözünden, romanlaştırılmış tarihsel kahramanlarımızı anlatan "Barbaros Kardeşler" çevirisi 2006 yılında Epsilon Yayınları'ndan çıkmıştı (Bağlantı).
Çevirmen Öncel Naldemirci'nin yetkin kalemiyle çevirdiği Aldomovar Teoremi hakkında ilginç bir yazı için şu bağlantıya işaret etmek istiyorum: (Bağlantı)
Çevirmen Serkan Göktaş, Hacettepe Üniversitesi İngilizce Mütercim-Tercümanlık Bölümü'nü bitirmiş, aynı üniversitede akademisyen olarak da görev almıştır. Göktaş'ın çok sayıda çeviri eseri bulunmaktadır (2009 yılında yayınlanan Taş, Kağıt, Makas adlı roman çevirisi için bağlantı)
Çevirmen Sanem Sirer'in Joshua Ferris'in "Ve İşimiz Bitti" adlı romanıyla ilgili olarak Radikal Kitap'ta yayınlanmış yazısını keyifle okumuştum (Bağlantı).
Çevirmen ve romancı Algan Sezgintüredi'yi çok sayıda değerli çevirisinin yanında"Katilin Şeyi" adlı romanından da tanıyoruz. "Katilin Şeyi", edebiyatımıza Vedat Kurdel karakterini kazandırmıştı (Bağlantı)
Bruce Lawrence'ın "Kuran" adlı ilgi çekici eserini, Algan Sezgintüredi çevirmişti:
Versus Yayınları'ndan 2008 de çıkan kitabın tanıtımı şu idi: "Tanınmış biliminsanı Bruce Lawrence, bu kısa kitapta Kuran neden İslam'dır sorusunu yanıtlıyor. Yedinci yüzyıl Arabistanı'nda inancın köklerini tarif ediyor ve Kuran'ın neden inananları tarafından ezberlenip okunması gerektiğini anlatıyor. Aynı zamanda, Kettonlu keşiş Robert'tan şair-filozof Muhammed İkbal'e kadar Kuran'dan kuşkulananlarla Kuran yorumcularını tartışıyor ve bunların günümüz toplum ve siyasetindeki etkilerini değerlendiriyor. Tüm bunların üzerindeyse, Lawrence, Kuran'ın mesajı tek olmayan bir kutsal kitap olduğunu vurgulayarak yorum gereksindiğini ve tarih bağlamına yerleştirilmeden gereğince anlaşılamayacağını savunuyor. Sorunların gittikçe arttığı günümüzde Lawrence'ın Kuran'a dair çalışması, dünyanın en ünlü ve en az anlaşılmış kitaplarından biri üzerine, güzel yazılmış ve yetke sahibi bir kitap olarak karşımıza çıkıyor." (Bağlantı)
Sevgili arkadaşım, şiirlerinin hayran okuyucusu olduğum Şair ve Çevirmen Duygu Günkut'u "Ekşi Sözlük" üzerinden tanıtayım:)) "(R)obert (K)olej ve Boğaziçi Üniversitesi'nde tamamladığı eğitiminden sonra baba mesleğini (bkz: (Necdet Günkut) seçerek büyük medya gruplarında çeşitli görevler üstlenmiş, ama bir gün plazaları istanbul'a, istanbul'u da bize bırakarak yüreğinin götürdüğü yere ve yüreğinin götürdüğü işe gitmiş çevirmen…(İ)stanbul beyefendisi (Z)agor'un…annesi. Çok sayıda yetkin çevirisi bulunuyor.
Çevirmen Hüseyin Can Erkin, 1968 Çorum doğumlu. Çevirmen, öğretim üyesi. 1991 Ankara Ü.D.T.C.F. Japon Dili ve Ed. mezunu. 1996′da yüksek lisansını (Hokkaido Ü. Japonya), 2001′de doktorasını (Ankara Ü.) tamamladı. Araştırma amaçlı olarak çeşitli dönemlere bölünmekle birlikte toplam 6 yıl Japonya'da kaldı. Yine araştırma amaçlı olarak kısa sürelerle Kore, Çin, Hollanda ve İspanya'da bulundu. Araştırmalarını Japonya'da savaşçı (samurai) kültürünün tarihi, Japon hukuk tarihi, Japonya-Batı ilişkileri tarihi ve Zen Budizm üzerine yoğunlaştırdı. Ayrıca klasik ve modern Japon edebiyatı, Türkiye-Japonya ilişkileri gibi konularda da yayınladığı kitap ve makaleleri var. Çevirilerinden bazıları: Atsuko Toyama, Yüzyılın Dönemecinde Türkiye; Yamamoto Tsunetomo, Hagakure; Osamu Dazai, İnsanlığımı Yitirirken; Kavabata Yasunari, Kiraz Çiçekleri; Ryu Murakami, Yok Yere; Ryu Murakami, Emanet Dolabı Bebekleri (Alıntı Turkuvaz Kitap, Bağlantı).
Öğretim Üyesi/Çevirmen Emra Erbatur'u Kopernik'in Unutulmuş Kitabı – Çevirmen (Goa) adlı çalışmalarından da tanıyoruz (Kaynak İmge Kitabevi, Bağlantı)
Çevirmen Ferit Burak Aydar'ı da bir dizi yetkin çevirisiyle tanıdık. Pek çoğu arasından "Emperyalizm Kapitalizmin En Yüksek Aşaması"nın kulaklarını çınlatalım (Bağlantı).
Her biri kocaman, sanat ve bilim taşıyıcısı, "deve dişi" gibi çaplı üreticiler. Bu üreticileri ve benzerlerini tanıyalım, sanat ve bilim çevirisini yaşatalım.
Bu vesile ile sizleri Kitap Çevirmenleri Meslek Birliği'nin (Çev-Bir) çalışma ve etkinliklerine ilgi göstermeye çağırıyor, herkese, öteki dillerin renkleriyle de aydın'lanan yapıcı konuşkan ve yazışkan bir yıl diliyorum. Çev-Bir'in Sitesi İçin (Bağlantı)
Füze casuslarını tercüman ortaya çıkardı
Bir askeri ihaleyle ilgili olarak ''devletin güvenliğine ilişkin gizli belgeleri temin ettikleri'' iddia edilen 3 kişinin yargılanmasına başlandı.
ANKARA - Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın ilk duruşmasına sanıklar iş adamı H.Ç, S.B. ile avukatları Celal Demirtürk ve Kenan Tangülü katıldı. ABD'de bulunduğunu annesi aracılığıyla mahkemeye beyan eden sanık E.N.B. ise duruşmaya gelmedi. Sanık H.Ç, dava konusu belgelerin biri askeri olmak üzere iki ihaleye ilişkin bilgiler içerdiğini ve bunların gizlilik dereceli belgeler olmadığını savunarak, üzerine atılı suçlamaları kabul etmediğini söyledi. Sanık S.B. de, söz konusu belgelerin çevirisi için E.N.B'den yardım istediklerini ve belgeleri ona teslim ettiklerini söyledi. E.N.B'nin, daha sonra kendisine, başka bir arkadaşından çeviri için yardım istediğini ve onun da söz konusu belgelerin gizli belge olabileceğini söylediğini aktardığını belirten S.B, bunun üzerine incelemek için belgeleri E.N.B'den istediğini, bu dosyaları getirmediğini kaydetti. Belgelerin askeri ihale dosyası olduğunu belirten S.B, söz konusu belgelerin gizli olmadığını savundu. Duruşmada tanık olarak ifadesine başvurulan Bülent Ç. ise dava konusu dosyaları E.N.B'nin kendisine getirdiğini kaydederek, ''belgelerin Türkçe olduğunu, bunu İngilizceye çevirmesinin istendiğini'' belirtti. Çeviri sırasında bazı belgelerde ''S-300 füze sistemleri ile Türk ve Yunan hava kuvvetlerine ilişkin envanterlere ilişkin bilgiler'' bulunduğunu gördüğünü, bunun üzerine tanıdığı bir albaya danıştığını ifade eden Bülent Ç, tanıdığı subay vasıtasıyla Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na başvurduğunu ve belgeleri buraya teslim ettiğini kaydetti. Belgelerin üzerinde ''gizli'' ibaresinin bulunmadığını, ancak çeviriye başladıktan şüphelendiğini ve ''bu belgelerin milli istihbarat faaliyeti sonucu elde edilmiş belgeler olduğunu düşündüğünü'' aktaran Bülent Ç, bu nedenle Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na başvurduğunu söyledi. Sanıkların avukatı Kenan Tangülü, ihale dosyalarından birinin füze sistemlerine ilişkin, diğerinin de başka bir ihaleye ilişkin bilgiler içerdiğini belirtti. Cumhuriyet Savcısı, sanık E.N.B'nin ABD'de olduğunun ve yaz aylarında yurda döneceğinin annesi tarafından beyan edilmesi nedeniyle sanığın dönüşünün beklenmesine karar verilmesini istedi. Mahkeme, dava dosyasındaki bir takım eksikliklerin giderilmesi için duruşmayı erteledi. Davanın iddianamesinde, iş adamı H.Ç, S.B. ve E.N.B'nin TCK'nın 327/1. maddesinde düzenlenen ''devletin güvenliğine ilişkin gizli belgeleri temin etmek'' suçundan, 3'er yıldan 8'er yıla kadar hapisle cezalandırılmaları talep ediliyor. (A.A)
ANKARA - Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın ilk duruşmasına sanıklar iş adamı H.Ç, S.B. ile avukatları Celal Demirtürk ve Kenan Tangülü katıldı. ABD'de bulunduğunu annesi aracılığıyla mahkemeye beyan eden sanık E.N.B. ise duruşmaya gelmedi. Sanık H.Ç, dava konusu belgelerin biri askeri olmak üzere iki ihaleye ilişkin bilgiler içerdiğini ve bunların gizlilik dereceli belgeler olmadığını savunarak, üzerine atılı suçlamaları kabul etmediğini söyledi. Sanık S.B. de, söz konusu belgelerin çevirisi için E.N.B'den yardım istediklerini ve belgeleri ona teslim ettiklerini söyledi. E.N.B'nin, daha sonra kendisine, başka bir arkadaşından çeviri için yardım istediğini ve onun da söz konusu belgelerin gizli belge olabileceğini söylediğini aktardığını belirten S.B, bunun üzerine incelemek için belgeleri E.N.B'den istediğini, bu dosyaları getirmediğini kaydetti. Belgelerin askeri ihale dosyası olduğunu belirten S.B, söz konusu belgelerin gizli olmadığını savundu. Duruşmada tanık olarak ifadesine başvurulan Bülent Ç. ise dava konusu dosyaları E.N.B'nin kendisine getirdiğini kaydederek, ''belgelerin Türkçe olduğunu, bunu İngilizceye çevirmesinin istendiğini'' belirtti. Çeviri sırasında bazı belgelerde ''S-300 füze sistemleri ile Türk ve Yunan hava kuvvetlerine ilişkin envanterlere ilişkin bilgiler'' bulunduğunu gördüğünü, bunun üzerine tanıdığı bir albaya danıştığını ifade eden Bülent Ç, tanıdığı subay vasıtasıyla Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na başvurduğunu ve belgeleri buraya teslim ettiğini kaydetti. Belgelerin üzerinde ''gizli'' ibaresinin bulunmadığını, ancak çeviriye başladıktan şüphelendiğini ve ''bu belgelerin milli istihbarat faaliyeti sonucu elde edilmiş belgeler olduğunu düşündüğünü'' aktaran Bülent Ç, bu nedenle Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na başvurduğunu söyledi. Sanıkların avukatı Kenan Tangülü, ihale dosyalarından birinin füze sistemlerine ilişkin, diğerinin de başka bir ihaleye ilişkin bilgiler içerdiğini belirtti. Cumhuriyet Savcısı, sanık E.N.B'nin ABD'de olduğunun ve yaz aylarında yurda döneceğinin annesi tarafından beyan edilmesi nedeniyle sanığın dönüşünün beklenmesine karar verilmesini istedi. Mahkeme, dava dosyasındaki bir takım eksikliklerin giderilmesi için duruşmayı erteledi. Davanın iddianamesinde, iş adamı H.Ç, S.B. ve E.N.B'nin TCK'nın 327/1. maddesinde düzenlenen ''devletin güvenliğine ilişkin gizli belgeleri temin etmek'' suçundan, 3'er yıldan 8'er yıla kadar hapisle cezalandırılmaları talep ediliyor. (A.A)
Edebiyat klasikleri Kürtçe'de
Lis Yayınevi, dünya klasiklerinin orijinal dillerinden Kürtçe’ye çevrilmesi projesinde önemli aşama kat etti. Çeviriler arasında "Shakespeare'in Bütün Soneleri" özellikle göze çarpıyor.
Mehmed Uzun’un “var olmanın sınır noktasında”, “bir edebiyat için var olması zorunlu asgari koşullardan bile yoksun bir edebiyat” olarak nitelendirdiği Kürt edebiyatı için son yıllarda umut verici gelişmeler yaşanıyor.
Modern Kürt edebiyatının oluşabilmesi için beslenilecek kanalları yaratma kaygısıyla yola çıkan Lis Yayınevi (Weşanên Lîs), bu konuda en çok emeği olan kurumlardan biri. 2004’te Diyarbakır'da yayın hayatına başlayan Lis Yayınevi, bir yandan Kürtçe'nin temel metinlerini derlerken, bir yandan da dünya klasiklerini Kürtçe’ye kazandırmaya çalışıyor.
2007’de Kürt edebiyatının klasikleri sayılabilecek belli başlı eserleri yayına hazırlayan ve “Ehmedê Xanî Kitaplığı” adı altında 19 kitaplık bir set olarak okurla buluşturan Lis Yayınevi, şimdi "100 Dev Eseri Kürtçeye Kazandırma Projesi" kapsamında çevirilere yoğunlaşmış durumda.
Proje kapsamında şimdiye dek William Shakespeare, William Faulkner, J. M. Coetzee, John Steinbeck, Ernest Hewingway, O. Henry, Alan Paton, Oscar Wilde, Selma Lagerlöf ve Heinrich Böll'ün eserleri Kürtçe’ye kazandırıldı. Beş kitap, İsveç Konsolosluğu’nun da katkılarıyla İsveççe’den Kürtçe’ye çevrildi. Çevirisi süren kitaplar arasında Goethe ve Vedat Türkali’nin eserleri var.
Lis Yayınevi ayrıca, Diyarbakır merkezli olarak kadına yönelik şiddet ve namus cinayetlerine karşı faaliyet yürüten Kadın Merkezi’nin (KAMER) de katkılarıyla, bir dizi kadın yazarın kitaplarını Türkçe’den Kürtçe’ye çevirdi. Şimdiye dek beş kitaba ulaşan “Mor Mühürler Dizisi” kapsamında Leyla Erbil, Oya Baydar, Müge İplikçi, Sema Kaygusuz ve Jaklin Çelik'in öykülerinden seçkiler, kitabın bir yarısı Türkçe, diğer yarısı Kürtçe olmak üzere basıldı.
"Anadili derinleştirmek için çeviri çok önemli bir araç"
Lis Yayınevi’nin çevirileri arasında en göze çarpan eser ise, "William Shakespeare’in Bütün Soneleri" (Hemû Soneyên William Shakespeare). Yaklaşık 16 yıllık bir çalışma sonunda 154 soneyi çeviren Kawa Nemir, kitabın önsözünde Kürtçe yazan bir şair olarak en önemli kaygısının Kürtçe’yi derinleştirebilmek olduğunu, anadilinin anlatım olanaklarını zenginleştirmek için de çevirinin çok önemli bir araç olduğunu vurguluyor. Nemir, bu amaçla çevirilecek eserlerin titizlikle seçilmesi gerektiğini, İngilizce’de en üst düzeyde soyutlamalara ulaşan sanatçılardan biri olan Shakespeare'i bu anlamda bir hazine olarak gördüğünü ve Shakespeare'in hem şiir hem de tiyatro eserleri üzerinde yıllarca çalıştığını belirtiyor.
"Zorlandım ama Kürtçe'nin zenginliğini keşfetmiş oldum"
Shakespeare'in eserlerindeki kapalı anlatım içeren ifadeleri ve üst düzey söz sanatlarını Kürtçe'ye aktarırken zaman zaman zorlandığını, bu güçlüğü aşmak için klasik Kürt divanlarından farklı yörelerin ağızlarına kadar çok farklı formları buluşturmak zorunda kaldığını belirten Nemir, “Bu süreçte belki zorlandım ama Kürtçe‘nin zenginliğini de görme şansı buldum” diyor.
Shakespeare dışında T.S. Eliot, Edgar Allan Poe, William Butler Yeats, Ezra Pound, Langston Hughes, William Blake, Walt Whitman gibi İngiliz ve Amerikan edebiyatının önemli isimlerinden çeviriler yapan Nemir, Shakespeare’in Kürt edebiyatındaki dengi olarak gördüğü Ehmedê Xanî’nin ünlü eseri Mem û Zîn'i de İngilizce’ye çevirmek istediğini belirtiyor.
"Bu bir kültür savaşı"
ANF'nin yaptığı bir söyleşide Kürtçe edebiyatın okur kitlesinin oldukça sınırlı olması nedeniyle yaşanabilecek finansman sıkıntıları hakkındaki soruyu yanıtlayan Kawa Nemir, şunları söylüyor: “Bu işleri birileri desteklese iyi olur, ama olmasa da ben yoluma devam ederim. Özellikle Shakespeare'den ve başka büyük yazarlardan 80 civarında çeviri yapmış durumdayım. Tümü yayınlanmayı bekliyor. Bunları yaparken de dünyadan ve yaşamdan feragat ettim. Maddi anlamda hiçbir fayda görmedim. Bunu dilim için, kendi dil dünyam için yaptım; bu yüzden de herkesten daha zenginim diyebilirim. Bu iş, benim için bir ölüm kalım meselesi. Bir kültür savaşı. Çünkü bir insan ve bir Kürt olarak yaşamak istediğim dünya böyle bir dünya değil. Çeviriyi usulüne göre yapan insan sayısı arttığı zaman ben bu işi bırakırım. Ölmeden önce çevirmek istediğim 200'ün üzerinde büyük roman var. Ama keşke çok kişi çıksa ve ben bu işi yapmak durumunda kalmasam.”
Öte yandan, Kawa Nemir'in çevirdiği "Romeo ve Juliet", bugünlerde Tiyatro Avesta tarafından sahneye koyuluyor. Çevirmen ve tiyatro ekibinin birlikte günümüz Kürtçesine uyarladıkları oyunun provaları sürüyor.
(soL - Haber Merkezi)
Source: http://haber.sol.org.tr/kultur-sanat/edebiyat-klasikleri-kurtcede-haberi-24552
Mehmed Uzun’un “var olmanın sınır noktasında”, “bir edebiyat için var olması zorunlu asgari koşullardan bile yoksun bir edebiyat” olarak nitelendirdiği Kürt edebiyatı için son yıllarda umut verici gelişmeler yaşanıyor.
Modern Kürt edebiyatının oluşabilmesi için beslenilecek kanalları yaratma kaygısıyla yola çıkan Lis Yayınevi (Weşanên Lîs), bu konuda en çok emeği olan kurumlardan biri. 2004’te Diyarbakır'da yayın hayatına başlayan Lis Yayınevi, bir yandan Kürtçe'nin temel metinlerini derlerken, bir yandan da dünya klasiklerini Kürtçe’ye kazandırmaya çalışıyor.
2007’de Kürt edebiyatının klasikleri sayılabilecek belli başlı eserleri yayına hazırlayan ve “Ehmedê Xanî Kitaplığı” adı altında 19 kitaplık bir set olarak okurla buluşturan Lis Yayınevi, şimdi "100 Dev Eseri Kürtçeye Kazandırma Projesi" kapsamında çevirilere yoğunlaşmış durumda.
Proje kapsamında şimdiye dek William Shakespeare, William Faulkner, J. M. Coetzee, John Steinbeck, Ernest Hewingway, O. Henry, Alan Paton, Oscar Wilde, Selma Lagerlöf ve Heinrich Böll'ün eserleri Kürtçe’ye kazandırıldı. Beş kitap, İsveç Konsolosluğu’nun da katkılarıyla İsveççe’den Kürtçe’ye çevrildi. Çevirisi süren kitaplar arasında Goethe ve Vedat Türkali’nin eserleri var.
Lis Yayınevi ayrıca, Diyarbakır merkezli olarak kadına yönelik şiddet ve namus cinayetlerine karşı faaliyet yürüten Kadın Merkezi’nin (KAMER) de katkılarıyla, bir dizi kadın yazarın kitaplarını Türkçe’den Kürtçe’ye çevirdi. Şimdiye dek beş kitaba ulaşan “Mor Mühürler Dizisi” kapsamında Leyla Erbil, Oya Baydar, Müge İplikçi, Sema Kaygusuz ve Jaklin Çelik'in öykülerinden seçkiler, kitabın bir yarısı Türkçe, diğer yarısı Kürtçe olmak üzere basıldı.
"Anadili derinleştirmek için çeviri çok önemli bir araç"
Lis Yayınevi’nin çevirileri arasında en göze çarpan eser ise, "William Shakespeare’in Bütün Soneleri" (Hemû Soneyên William Shakespeare). Yaklaşık 16 yıllık bir çalışma sonunda 154 soneyi çeviren Kawa Nemir, kitabın önsözünde Kürtçe yazan bir şair olarak en önemli kaygısının Kürtçe’yi derinleştirebilmek olduğunu, anadilinin anlatım olanaklarını zenginleştirmek için de çevirinin çok önemli bir araç olduğunu vurguluyor. Nemir, bu amaçla çevirilecek eserlerin titizlikle seçilmesi gerektiğini, İngilizce’de en üst düzeyde soyutlamalara ulaşan sanatçılardan biri olan Shakespeare'i bu anlamda bir hazine olarak gördüğünü ve Shakespeare'in hem şiir hem de tiyatro eserleri üzerinde yıllarca çalıştığını belirtiyor.
"Zorlandım ama Kürtçe'nin zenginliğini keşfetmiş oldum"
Shakespeare'in eserlerindeki kapalı anlatım içeren ifadeleri ve üst düzey söz sanatlarını Kürtçe'ye aktarırken zaman zaman zorlandığını, bu güçlüğü aşmak için klasik Kürt divanlarından farklı yörelerin ağızlarına kadar çok farklı formları buluşturmak zorunda kaldığını belirten Nemir, “Bu süreçte belki zorlandım ama Kürtçe‘nin zenginliğini de görme şansı buldum” diyor.
Shakespeare dışında T.S. Eliot, Edgar Allan Poe, William Butler Yeats, Ezra Pound, Langston Hughes, William Blake, Walt Whitman gibi İngiliz ve Amerikan edebiyatının önemli isimlerinden çeviriler yapan Nemir, Shakespeare’in Kürt edebiyatındaki dengi olarak gördüğü Ehmedê Xanî’nin ünlü eseri Mem û Zîn'i de İngilizce’ye çevirmek istediğini belirtiyor.
"Bu bir kültür savaşı"
ANF'nin yaptığı bir söyleşide Kürtçe edebiyatın okur kitlesinin oldukça sınırlı olması nedeniyle yaşanabilecek finansman sıkıntıları hakkındaki soruyu yanıtlayan Kawa Nemir, şunları söylüyor: “Bu işleri birileri desteklese iyi olur, ama olmasa da ben yoluma devam ederim. Özellikle Shakespeare'den ve başka büyük yazarlardan 80 civarında çeviri yapmış durumdayım. Tümü yayınlanmayı bekliyor. Bunları yaparken de dünyadan ve yaşamdan feragat ettim. Maddi anlamda hiçbir fayda görmedim. Bunu dilim için, kendi dil dünyam için yaptım; bu yüzden de herkesten daha zenginim diyebilirim. Bu iş, benim için bir ölüm kalım meselesi. Bir kültür savaşı. Çünkü bir insan ve bir Kürt olarak yaşamak istediğim dünya böyle bir dünya değil. Çeviriyi usulüne göre yapan insan sayısı arttığı zaman ben bu işi bırakırım. Ölmeden önce çevirmek istediğim 200'ün üzerinde büyük roman var. Ama keşke çok kişi çıksa ve ben bu işi yapmak durumunda kalmasam.”
Öte yandan, Kawa Nemir'in çevirdiği "Romeo ve Juliet", bugünlerde Tiyatro Avesta tarafından sahneye koyuluyor. Çevirmen ve tiyatro ekibinin birlikte günümüz Kürtçesine uyarladıkları oyunun provaları sürüyor.
(soL - Haber Merkezi)
Source: http://haber.sol.org.tr/kultur-sanat/edebiyat-klasikleri-kurtcede-haberi-24552
Interpreter services offered at more than half of physician practices
Physician practices are making some strides in reducing the cultural and linguistic barriers facing patients whose English proficiency is limited, but those efforts are "modest and uneven," according to a report released in February.
Of practices that have non-English speaking patients, 55.8% provide interpreter services, said the report, based on a survey of 4,700 physicians nationwide and issued by the nonprofit Center for Studying Health System Change (hschange.org/CONTENT/1113/).Forty percent of practices provide patient-education materials in languages other than English, and four in 10 doctors have received cultural competency training aimed at helping them better serve minority populations. Less than a quarter of physicians receive reports about the demographic characteristics of their patients, and 7% routinely access electronic information about their patients' preferred language.
More than 20 million patients speak limited English, according to a 2006 American Medical Association report. These patients have greater trouble following doctors' orders, make less use of preventive services and have worse health outcomes than do English-speaking patients.
Practices' ability to implement interpreter and other services varied by their size, the Center for Studying Health System Change study said. About a third of solo and two-physician groups offered interpreters, compared with three-quarters of physician groups of 51 doctors or more.
Doctors who accept patients covered by Medicaid, Medicare or the Children's Health Insurance Program must offer interpreter services, though there are exceptions for smaller practices and those with few non-English-speaking patients.
"The law is very uneven and muddied in terms of the [interpreter] requirements of providers," said James D. Reschovsky, PhD, lead author of the report and a senior health researcher at the center. "So the bottom line is that this is not going to happen until somebody puts up the resources to support this."
The AMA repeatedly has called on Congress to reimburse physicians for providing interpreter services.
Source: http://www.ama-assn.org/amednews/2010/03/01/prse0302.htm
Turkish on the way to becoming an official language in EU
| The Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK) announced on Wednesday that it has taken considerable steps toward the Turkish language being included among European languages in an electronic environment, underlining that Turkish will become an official language of the European Union. | |||
Alper Kanak, a researcher at the TÜBİTAK National Research Institute of Electronics and Cryptology (UEKAE), said their aim is to position Turkish among the world's most prestigious languages. Speaking to the Anatolia news agency on Wednesday, Kanak noted that they had been working for years towards Turkish featuring at an international level. Pointing out that their center has high standards in its technological policies, Kanak stated that they have been working on a project over the last decade to prepare software to provide translation from other languages to Turkish and from Turkish to other languages. Kanak also said that the MULTISAUND project has been accepted by the European Commission for Turkish to be situated among many European languages, including English, French and German, which are dominant in European countries, underlining that TÜBİTAK is the sole research center in Turkey involved in this project. "The European Commission accepted MULTISAUND as part of its FP7 projects, indicating that TÜBİTAK, where more than 1,500 researchers work in 15 different branches, has gained its trust. Thanks to this project, the Turkish language is going to be one of the European languages, taking the place it deserves," said Kanak. Established in 1963 with a mission to advance science and technology, TÜBİTAK is the leading agency for the management, funding and conducting of research in Turkey. The MULTISAUND project was started last year. "This project plays an important role for us and the future of the Turkish language. With this project, Turkish has gained the right to be among the European languages. As an example, imagine a navigation device that has common languages such as English, French and German. In addition to these languages, Turkish will also be added to the navigation device's language properties. People who do not know foreign languages will not lose their way when abroad as the navigational devices will have Turkish added. In addition to this, people will have a chance to translate Turkish sentences into other languages," Kanak said. Kanak pointed out that their project has attracted interest so far from 11 research centers, including six research centers abroad. TÜBİTAK's vision is to be an innovative, guiding, participatory and cooperative organization in the field of science and technology and can cooperate with foreign officials in information exchange regarding the MULTISAUND project. "We aim to establish a technological bridge between East and West. Turkish people will have a chance to take part in international platforms even if they do not know another language. Our project is so important that it cannot be ignored," Kanak said, adding that with the MULTISAUND project, language problems will be minimized. Source: http://www.todayszaman.com/tz-web/news-202812-101-turkish-on-the-way-to-becoming-an-official-language-in-eu.html | |||
Google and Microsoft enter Translation Wars
Right now there is a titanic battle occurring, but not over land, politics, religion or money. In the 21st century two of the world's largest and most influential companies are going toe to toe. It has often been said in the past 'to the victor goes the spoils'. The winner of this battle will win something that may seem like nothing but has become increasingly important in recent years, our time and eyes.
Google and Microsoft are arguably two of the biggest companies in the world and they make money with our time and clicking mice. The price we as users pay is to have to put up with a few adverts on your screen, which is a small inconvenience for the vast majority of people, who are for the most part quite apathetic. The most important thing users want is a good service and for it to be free.
Have you ever considered the difficulty language can play in the world of business and politics? Consider the United Nations for a moment and the cost of translators and interpreters. If the United Nations wants to send all 196 of its members a memo it would take an age to do it each countries native language. As a result the six official languages of the United Nations, used in intergovernmental meetings and documents, are Arabic, Chinese, English, French, Russian, and Spanish. The United Nations Editorial Manual states that the standard for English language documents is British usage and Oxford spelling, the Chinese writing standard is Simplified Chinese.
These six different languages will make the organisation of the UN hard enough, but there are still so many languages out there. Perhaps it would be best if there was a machine on the internet that could translate any document from one language to another, which brings us back to the raging virtual battlefield. Google, Microsoft and Yahoo are all competing for that coveted title, best online translation machine.
There are however a couple of factors which will prevent anyone ever achieving the perfect online translation machine. The first and most important point which will remain part of language forever and what makes it so special is that it is constantly changing and evolving, as is the way we use language. Another key factor is that the smallest mistake can make the biggest difference. Grammar is the organisation of words and if the grammar is wrong the words don't make sense.
To get a better understanding of the different translations machines research was carried out on Bing Translator, Google Translate and Yahoo's Babel Fish. The same phrase was typed into each machine and the results were analysed for accuracy.
In conclusion the different translation engines had different results to one another and none were completely accurate. Each translation has its peculiarities, certainly, and this comparison isn't intended to show that one machine translation service is better. What this demonstrates is that if you need something translated and you want it to be accurate and professional, you would be much wiser using a specialist translation agency.
Source: http://minttwist.wordpress.com/2010/03/05/google-and-microsoft-enter-translation-wars/
Google and Microsoft are arguably two of the biggest companies in the world and they make money with our time and clicking mice. The price we as users pay is to have to put up with a few adverts on your screen, which is a small inconvenience for the vast majority of people, who are for the most part quite apathetic. The most important thing users want is a good service and for it to be free.
Have you ever considered the difficulty language can play in the world of business and politics? Consider the United Nations for a moment and the cost of translators and interpreters. If the United Nations wants to send all 196 of its members a memo it would take an age to do it each countries native language. As a result the six official languages of the United Nations, used in intergovernmental meetings and documents, are Arabic, Chinese, English, French, Russian, and Spanish. The United Nations Editorial Manual states that the standard for English language documents is British usage and Oxford spelling, the Chinese writing standard is Simplified Chinese.These six different languages will make the organisation of the UN hard enough, but there are still so many languages out there. Perhaps it would be best if there was a machine on the internet that could translate any document from one language to another, which brings us back to the raging virtual battlefield. Google, Microsoft and Yahoo are all competing for that coveted title, best online translation machine.
There are however a couple of factors which will prevent anyone ever achieving the perfect online translation machine. The first and most important point which will remain part of language forever and what makes it so special is that it is constantly changing and evolving, as is the way we use language. Another key factor is that the smallest mistake can make the biggest difference. Grammar is the organisation of words and if the grammar is wrong the words don't make sense.
To get a better understanding of the different translations machines research was carried out on Bing Translator, Google Translate and Yahoo's Babel Fish. The same phrase was typed into each machine and the results were analysed for accuracy.
In conclusion the different translation engines had different results to one another and none were completely accurate. Each translation has its peculiarities, certainly, and this comparison isn't intended to show that one machine translation service is better. What this demonstrates is that if you need something translated and you want it to be accurate and professional, you would be much wiser using a specialist translation agency.Source: http://minttwist.wordpress.com/2010/03/05/google-and-microsoft-enter-translation-wars/
YouTube Gets Auto-Captioning and Caption Translation
YouTube had slowly rolled out auto-captioning for videos back in late 2009 and today it announces auto-captioning for all the videos. Of course, it doesn't really mean all the videos, but the videos that have English as the spoken language. These videos use Google's internally developed speech recognition technology to transcribe the audio into written words.
More and more videos will now display a small cc button, clicking on which will allow user to enable captions. Another great feature is the translation of captions from English to over 50 languages including Hindi. You can also customize the background and font for your captions by clicking on caption settings. As YouTube mentions, the transcription is not going to be perfect but will definitely get better each day. Eventually YouTube plans to have captions for all videos in all languages but that phase is obviously quiet far away now.
Let's pause for a brief moment and consider what this would mean. It means that hundreds of millions of deaf people and people who cannot understand English would be able to enjoythe videos . It also means that sites like Lyrics.com and Recipes.com might go out of business since people could get these things within the YouTube videos. However, just like every other technology, users applying the technology have to be quiet careful so that it doesn't turn into a disaster. It means that don't do a chemistry experiment just by reading the auto-captions on a YouTube video; an error in the speech recognition technology can set you on fire.
More and more videos will now display a small cc button, clicking on which will allow user to enable captions. Another great feature is the translation of captions from English to over 50 languages including Hindi. You can also customize the background and font for your captions by clicking on caption settings. As YouTube mentions, the transcription is not going to be perfect but will definitely get better each day. Eventually YouTube plans to have captions for all videos in all languages but that phase is obviously quiet far away now.
Let's pause for a brief moment and consider what this would mean. It means that hundreds of millions of deaf people and people who cannot understand English would be able to enjoythe videos . It also means that sites like Lyrics.com and Recipes.com might go out of business since people could get these things within the YouTube videos. However, just like every other technology, users applying the technology have to be quiet careful so that it doesn't turn into a disaster. It means that don't do a chemistry experiment just by reading the auto-captions on a YouTube video; an error in the speech recognition technology can set you on fire.
Over £100m of public money being spent on translation
According to the BBC the public money spent on translation and interpreting services in the UK is over 100 million pounds. Local authorities spend £25m, NHS trusts £55m and the courts £31m on interpreting languages.
The astronomic figure gave rise to a heated debate and we've learnt that quite a lot of people believe that spending that amount of money in translation services is detrimental to the government's effort to promote inclusion. An example of this being the testimony of a Bangladeshi woman who has been in this country for over 22 years and do not feel the need to learn English because there is always someone at hand to help with the language.
Isn't offering translation services to those who do not speak English actually a very effective way to promote integration? Helping them in their transition while not yet confident with the English language? The issue here is not the money spent on translation, but whether money is also being spent on helping the new-comers to develop their English skills.
You can read the full articles here:
http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/6174303.stm
http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/6172805.stm
Source: http://translationindustry.blogspot.com
The astronomic figure gave rise to a heated debate and we've learnt that quite a lot of people believe that spending that amount of money in translation services is detrimental to the government's effort to promote inclusion. An example of this being the testimony of a Bangladeshi woman who has been in this country for over 22 years and do not feel the need to learn English because there is always someone at hand to help with the language.
Isn't offering translation services to those who do not speak English actually a very effective way to promote integration? Helping them in their transition while not yet confident with the English language? The issue here is not the money spent on translation, but whether money is also being spent on helping the new-comers to develop their English skills.
You can read the full articles here:
http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/6174303.stm
http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/6172805.stm
Source: http://translationindustry.blogspot.com
İlginizi Çekecek Online Çeviri Blogları
A Arte da Tradução - Blog de e para quem ama a tradução e tudo o que se relacione a ela. A intenção é reunir aqui experiências, debates e informações de nosso interesse. Expresse suas opiniões. Discuta. Proponha temas. Envie colaborações. Vamos explorar ao máximo nossa paixão por esta arte e aprimorar nossos talentos.
About Translation - Information, news and opinions about professional translation.
Algo más que traducir - Blog sobre traducción profesional y toda su vertiente tecnológica.
Brave New Words - A blog by Brett Jocelyn Epstein.
e2fblog.com - This blog by Michel Lopez is about all aspects of English to French translations from a reviewer's standpoint.
GALA on Technology Blog - A space to gather, collate and discuss the impact of tools within the Localization Industry.
Global Translations Weblog - Bringing you the latest news from Global Translations, a language services company.
Idiomatika blog - The last word in language.
Intercultural Zone - Blog of Patricia Lane, a French to English copywriter and translator and intercultural communications consultant.
The Joys of Localization - A place where you can anonymously post your experiences as a localization professional. Its great therapy, and also lets you realize you're not alone in some of the troubles encountered in the industry today.
Language Translation - A blog by LanguageTranslation.com.
Lingo24 Blog - A blog by Lingo24 translation company.
Localization Industry 411 - Anything related to Globalization, Localization, Translation, Internationalization. But no promises!
Naked Translations - A blog run by Céline Graciet. Both in English and French.
Notas Terminologicas - Terminology Notes and other materials from the Spanish Translation Service of the United Nations, New York. By Julio A. Juncal.
¿Se habla English? A Translator´s Life - The life and adventures of an aspiring freelance translator (Jo-Hanna Goettsche) living in the Midwest, learning about her craft, and seeking work.
Sinoblogic - A translation blog all about Chinese culture, words and fooooooood.
Spanish Translation Business Blog - Thoughts, opinions and observations on Spanish translation services and language based business solutions.
Spanish Translation Business Blog - Thoughts, opinions and observations on Spanish translation services and language based business solutions.
Thoughts On Translation - Blog of Corinne McKay - an ATA-certified French to English translator.
TRADOS / SDL Blog - A blog by Luis Lopes, an employee in the TRADOS / SDL Enterprise Support Department, designed to help people with technical information about the TRADOS / SDL Tools. All views expressed on this blog are solely those of the author and do not represent the views of TRADOS / SDL.
TRANSLATOR'S BLOG - A translation blog by a medical translator.
Translate Your Curiosity - A blog by Hisyam Muhammad.
Translating Patents - Just another WordPress.com weblog.
Translation Journal Blog - Blog of the Translation Journal, an on-line publication for translators by translators about translators and translation.
Translation Notes - Resources, news, ideas, and tools relating to translation to make our translation work more productive and enjoyable.
Translation and Intercultural Studies - a blog by E. Haddadian Moghaddam, PhD student of Translation and Intercultural Studies, URV, Spain.
The Translation and Interpretation Blog - Created to facilitate research and knowledge in the field of translation and interpretation by providing a compilation of vital links and information. In addition to specialized resources, the site provides current language interpretation news from several international journals and newspapers. The information provided is tailored specifically for students looking to enhance their skills and understanding of the field.
Translator Power - A blog by A.M.Sall.
Twisted Tongues - Fun translation blog.
Una Traduttrice - I pensieri, le riflessioni, le sfide e le frustrazioni di una traduttrice.
Verba volant, scripta manet - a translation blog by Felicia Bratu of wintranslation.com.
A word from Web-Translations - A blog by Kristan Caryl - a Project Manager of Web-Translations, UK.
A World of Translation Work - This is a corporate translation blog from language services provider Translatus, Inc. We bring you the latest news from our organization and the Translation & Localization industry, as well as insightful articles and opinions from our experienced staff.
yndigo - translation: insights and incites.
Translators and the Recession
Translators and the Recession
For us translators recession means not only that fewer translations are being done, but also that clients are making an extra effort to cut costs, usually at our expense.You can almost measure the severity of the recession by the delays with which invoices are getting paid. This means our clients are using us as a source of interest-free loans.
Clients are also becoming quite imaginative in requesting (or outright demanding) discounts for a variety of reasons or for no reason at all. Quantity discounts have been discussed in several translators' mailing lists. Although a quantity discount may sometimes be justified if a large technical translation job with repetitive terminology saves the translator research time, most translators refuse to give quantity discounts requested just because of the size of the job. The situation is similar in the case of discounts expected for total or partial matches when the translator uses a translation memory tool. We buy and learn to use TM tools to save ourselves time and money. If the client provides us with a reliable TM, which will save us research time, it's only fair that the savings be shared. But no one should ask us to give away the product of our investment in time and money.
Then there are clients who don't want to pay for numbers (they don't have to be translated, do they?). A colleague of mine replied to such a request by offering to deliver the job without the numbers, to be inserted by the client himself. I've even heard of a case where the client wanted to deduct all the occurrences, except the first one, of the word "the."
There are clients who want to save money by requesting just a "quick and dirty" translation. Of course, they don't specify whether "uncompromising quality" translated as "calidad sin compromiso" (quality without commitment) would be acceptable for the discounted price.
Another way of clients attempting to get more for their translation dollar is asking the translator to provide, for free, services that should be paid for: extra formatting, even DTP, glossary (compiled by the translator), or rush job without a rush surcharge.
What can the translator do when faced with unreasonable demands for discount or for extra unpaid work? There are basically three ways to handle such demands: 1) accept them without discussion; 2) state your own terms and refuse to make any concession; and 3) negotiate. Of course, the success of any negotiation depends on the strength of the translator's position vis-à-vis the client. If you're the only legal translator into Inuit, your chances of gettihg the job on your terms are better than if you have to compete with dozens of colleagues, some of whom are willing to work for peanuts. But even in the common language combinations, your relationship with the client will largely determine your negotiating power.
Have you found any creative and successful strategies to deal with unreasonable clients or to discourage your client from delaying payment due to you? How can translators best face the challenges posed by economic recession?
Source: http://translationjournal.blogspot.com/
SDL launches low-cost entry-level CAT solution
SDL announced today it will introduce an entry-level, low-cost translation memory tool. The new product, the Starter edition of SDL Trados Studio, will be subscription software only, at a monthly fee of 8 Euros.
The most serious limitation of the Starter edition is the 5,000 translation units limit per TM: enough for working on a new medium-sized project, perhaps, and therefore for giving a new user an idea of how the full product works; not enough for working on major projects where a translation agency sends to the translator a larger TM. The Starter edition will open only certain SDL translation packages, not all, like the freelance edition. Finally, the Starter edition does not include Trados 2007 or Multiterm.
You can read the full announcement on the SDL site, and you can also see there a full product comparison chart.
My first reaction: the Starter edition is more of an extended demo than something useful for a professional translator, although it might be good enough for an "occasional translator" (SDL's words).
The lack of Trados 2007 means that users of the Starter edition will not be able to handle legacy Trados formats. I believe the aim is to encourage adoption of SDL Trados Studio, which so far has seen little actual use (all the agencies with which we work, for example, have continued to request ttx or bilingual MS Word files, not SDL Trados Studio files). This is also clearly a move against Lionbridge's Translation Workspace, another recently introduced subscription tool aimed at a similar audience.
Source: http://aboutranslation.blogspot.com/
The most serious limitation of the Starter edition is the 5,000 translation units limit per TM: enough for working on a new medium-sized project, perhaps, and therefore for giving a new user an idea of how the full product works; not enough for working on major projects where a translation agency sends to the translator a larger TM. The Starter edition will open only certain SDL translation packages, not all, like the freelance edition. Finally, the Starter edition does not include Trados 2007 or Multiterm.
You can read the full announcement on the SDL site, and you can also see there a full product comparison chart.
My first reaction: the Starter edition is more of an extended demo than something useful for a professional translator, although it might be good enough for an "occasional translator" (SDL's words).
The lack of Trados 2007 means that users of the Starter edition will not be able to handle legacy Trados formats. I believe the aim is to encourage adoption of SDL Trados Studio, which so far has seen little actual use (all the agencies with which we work, for example, have continued to request ttx or bilingual MS Word files, not SDL Trados Studio files). This is also clearly a move against Lionbridge's Translation Workspace, another recently introduced subscription tool aimed at a similar audience.
Source: http://aboutranslation.blogspot.com/
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)